เหล็กเกรดต่างๆ เหมาะกับการทำมีดชนิดใด?

**บทความเรื่องเหล็กแต่ละชนิด คุณสมบัติ การผลิต และการนำไปใช้งานให้เหมาะสมกับเกรดเหล็กนั้นๆ

การผลิต เกรดเหล็กแต่ละชนิด และคุณสมบัติความทนทาน และความแข็ง ความเหนียวของเหล็ก

Author: Joe Talmadge
ผู้แต่ง: โจ ทาลมาดจ์

ที่มา: rec.knives Newsgroup 

พฤษภาคม 1998

แปลโดย: thaPIXIE

O-1 เป็นเหล็กที่นิยมในบรรดาผู้ที่ตีเหล็ก มันถูกยกให้เป็น"ผู้ได้รับพรอันประเสริฐ"(น่าจะเป็นการเล่นคำจาก forge + giving: ผู้แปล) มันเป็นเหล็กกล้าชั้นเลิศ ที่ลับและรักษาคมได้อย่างไร้ที่เปรียบ อีกทั้งยังแข็งแกร่ง แต่ก็เป็นสนิมได้ง่าย อย่างไรก็ดี มีด Randall และ Mad Dog ก็ใช้เหล็กชนิดนี้


W-2: แข็งแกร่งพอประมาณ และรักษาคมได้ค่อนข้างดี ทั้งนี้ด้วยวานาเดียมที่มีอยู่2% ตะไบส่วนมากทำจาก W-1 ซึ่งเหมือนกับ W-2 นอกเสียจากไม่มีส่วนผสมของวานาเดียม(W-1 ไม่มีวานาเดียม)

10XX : เหล็กกล้าในชุดเลข10 เช่น 1095(และ 1084, 1070, 1060, 1050 ฯลฯ): เหล็กในรุ่น10-หลายชนิดมีไว้เพื่อทำอุปกรณ์ตัดเฉือน อย่างที่ 1095 ได้รับความนิยมที่สุดในการทำมีด เมื่อไล่ดูไปจาก 1095-1050 นั่นคือการดูไล่จากเหล็กกล้าที่มีคาร์บอนสูงไปหาคาร์บอนต่ำ จากรักษาคมได้ดีไปรักษาคมได้แย่ จากอึด ไปอึดมากขึ้น และอึดที่สุด อย่างเช่น จะพบว่า 1060 และ 1050 นิยมนำไปทำดาบ(sword ออกเสียงว่า ซอร์ด: ผู้แปล) สำหรับมีดนั้น 1095 จัดว่าเป็นเหล็กกล้าคาร์บอนระดับมาตรฐาน ไม่แพงจนเกินไป และมีประสิทธิภาพที่ดี เป็นเหล็กที่อึดใช้ได้ และรักษาคมได้ดีมาก เป็นสนิมได้ง่าย เป็นเหล็กกล้าที่มีองค์ประกอบง่ายๆ คือมีผสมอยู่เพียงสองชนิดเท่านั้น ได้แก่ คาร์บอน 0.95% และแมงกานีส 0.4% มีด ka-bar(ทางผู้ผลิตเชิงอุตสาหกรรมอ้างว่า ชื่อซึ่งมีมาแต่เดิมแล้วนี้ย่อมาจากคำว่า Kill - A - Bear หมายถึง ใช้ฆ่าหมี เป็นการอวดอ้างประสิทธิภาพของมีด: ผู้แปล)มักทำจาก 1095 และเคลือบสีดำด้าน 

Carbon-V : คาร์บอน วี (อาจจะมาจากคำว่า Various ที่แปลว่าหลากหลาย: ผู้แปล): คาร์บอน วี เป็นเครื่องหมายการค้าของโคลด์ สตีล โดยไม่ระบุชัดว่าเป็นเหล็กกล้าประเภทใด หากแต่มันอาจอธิบายได้ว่า ไม่ว่ามันจะเป็นเหล็กอะไร โคลสตีล ก็เอามาใช้ดะ และนั่นบ่งชี้ว่าโคลสตีลเปลี่ยนชนิดเหล็กอยู่เนืองๆ ในความเห็นของข้าพเจ้า คาร์บอน วี มีความสามารถใกล้เคียงระหว่าง 1095 และ O-1 และเป็นสนิมเหมือนๆกับ O-1 เช่นกัน ข้าพเจ้าเคยได้ยินเสียงลือกันว่า คาร์บอน วี คือ O-1(ซึ่งบัดนี้ข้าพเจ้าเห็นต่างออกไป) หรือ 1095 คนในวงการอุตสาหกรรมหลายแห่งยืนกรานว่า มันคือ 0170-6 การทดสอบด้วยการจี้ไฟฟ้าโดย rec.knives เองนั้น เครื่องวัดดูเหมือนจะชี้บอกไปที่ 50100-B ซึ่ง 50100-B และ0170-6เป็นเหล็กกล้าชนิดเดียวกัน(จะกล่าวถึงต่อไป)นั่นอาจเป็นได้ว่า คาร์บอนวีในเวลานี้ ก็คือเหล็กกล้าชนิดที่กล่าวมา

0170-6 และ 50100-B: นี่คือชื่อเรียกที่แตกต่างของเหล็กกล้าชนิดเดียวกัน: 0171-6 คือชื่อเรียกที่จำแนกโดยผู้ผลิตเหล็กกล้า 50100-B คือชื่อที่ AISI ใช้เหล็กกล้าโครม-วานาเดียมชั้นดีที่มีอะไรบางอย่างละม้ายกับ O-1 แต่ราคาถูกกว่ามาก แบลคแจคผู้ล่วงลับก็เคยทำมีดจำนวนมากจาก O170-6 และคาร์บอน วี อาจเป็น 0170-6 

50100 โดยพื้นฐานแล้วก็คือ 52100 ที่ลดโครเมียมลงให้เหลืออยู่เพียง 1ใน3ของที่เคยมีอยู่ และอักษร B ที่ท้าย 50100-B นั้นแสดงถึงว่าเหล็กนี้ถูกปรับปรุงโดยเพิ่ม วานาเดียมเข้าไป ทำให้กลายเป็น เหล็กกล้า โครม-วานาเดียม

A-2: เหล็กกล้าทำเครื่องมือชุบเข็งด้วยอากาศชั้นเยี่ยม มันเป็นที่รู้จักในด้านความแกร่งอันเยี่ยมยอด และรักษาคมได้ดี ในเมื่อมันเป็นเหล็กกล้าที่ชุบแข็งด้วยอากาศ จงอย่าไปคาดหวังเรื่องความสามารถในการให้ตัวที่แตกต่างกันในแผ่นเดียว ด้วยความแกร่งที่โดดเด่นมันจึงถูกเลือกให้ใช้ทำมีดต่อสู้อยู่เสมอ ทั้ง Chris Reeve และ Phil Hartsfield เลือกใช้ A-2 และ Blackjack ก็ผลิดมีดบางรุ่นด้วย A-2 เช่นกัน

L-6: เหล็กกล้าใช้ทำเลื่อย ที่มีความแกร่งมากและรักษาคมได้ดี แต่เป็นสนิมได้ง่าย มันคล้ายกับ O-1 เหล็กที่เกิดมาเพื่อผู้ตีเหล็ก หากคุณมีใจจะดูแลรักษามันมากขึ้น นี่อาจจะเป็นหนึ่งในเหล็กกล้าที่ดีที่สุด ที่มีขึ้นไว้สำหรับทำอุปกรณ์ตัดเฉือน โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อต้องการความอึด

M-2: "เหล็กกล้าสำหรับงานความเร็วสูง" มันสามารถรักษาคุณสมบัติการให้ตัวไว้ได้แม้ที่อุณภูมิสูง และถูกใช้ในงานอุตสากหรรมสำหรับการตัดที่อุณภูมิสูง มันรักษาคมได้ดีเยี่ยม มันค่อนข้างแกร่งแต่ก็ไม่แกร่งเท่ากับเหล็กกล้าบางชนิดที่เรากล่าวถึงในที่นี้ อย่างไรก็ดี มันก็ยังแกร่งมากกว่าเหล็กกล้าปลอดสนิม และยังรักษาคมได้ดีกว่าอีกด้วย มันเป็นสนิมได้ง่าย Benchmade ได้เริ่มใช้ M-2 ในมีดตระกูล AFCK รุ่นหนึ่งด้วย

5160: เหล็กกล้าที่ชื่นชอบในหมู่ช่างตีเหล็ก มันเป็นที่นิยมอย่างมากในขณะนี้ และเป็นเหล็กชั้นดี โดยพื้นฐานของมันคือเหล็กที่มีความยืดหยุ่นและเพิ่มโครเมียมเข้าไปเพื่อความสามารถในการชุบแข็ง มันรักษาคมได้ดี แต่เป็นที่รู้จักดีกว่าในด้านความแกร่งอันโดดเด่น(เช่นเดียวกับ L-6) โดยมากมักใช้ทำดาบ(ชุบแข็งที่ราวๆ 50 Rc)เพราะความแกร่งของมัน และมันก็ยังถูกนำไปทำมีดที่ใช้งานหนักด้วยเช่นกัน(ชุบแข็งเพิ่มขึ้นไปที่ราว 60 Rc)

52100: เหล็กทำเม็ดลูกปืน และถูกใช้กันเฉพาะในกลุ่มช่างตีเหล็ก มันเทียบได้กับ 5160(ถึงแม้ว่ามันจะมีคาร์บอน1%เมื่อเปรียบกับ 5160ที่มีราว0.6%) แต่รักษาคมได้ดีกว่า มันแกร่งน้อยกว่า 5160 แต่อย่างไรก็ดี มันมักถูกนำไปทำมีดล่า และมีดอื่นๆซึ่งเจ้าของยินดีที่จะแลกระหว่างความแกร่งกับการรักษาคมที่ดีกว่า

D-2: บางครั้งได้ชื่อว่า"เหล็กกล้ากึ่งปลอดสนิม" มันมีองค์ประกอบของโครเมียมสูงทีเดียว(12%) แต่ไม่มากจนกระทั่งจัดเข้าเป็นพวกที่ปลอดสนิม มันต้านทานสนิมได้ดีกว่าเหล็กกล้าคาร์บอนที่กล่าวมาข้างต้น อย่างไรก็ตามมันก็รักษาคมได้อย่างเยี่ยมยอด แต่เป็นรองเรื่องความแกร่งอยู้เล็กน้อยกับเหล็กกล้าที่ได้กล่าวมาข้างต้น และมันก็ไม่สามารถทำผิวให้สวยงามได้ Bob Dozier ใช้เหล็ก D-2 นี้

วาสโคแวร์: เหล็กกล้าที่พบได้ยากมาก ด้วยองค์ประกอบวานาเดียมสูง ทำให้ทำงานกับมันยากมาก และมีความทนทานสูง มันไม่ถูกผลิดอีกต่อไป